Twierdza Osowiec zdobyta

Twierdzy Osowiec nigdy nie zdobyli wrogowie, chociaż wojska niemieckie w latach 1914-1915 próby podejmowały 3 razy. Dokonali tego uczestnicy projektu „Nigdy nie zdobyta - Twierdza Osowiec”. Młodzież  w towarzystwie przewodników Osowieckiego Towarzystwa Fortyfikacyjnego poznała tajemnice Fortu I na terenie Jednostki Wojskowej. Historia obiektu wzbudziła zainteresowanie wszystkich uczestników wyprawy, którzy zwiedzili Muzeum Twierdzy Osowiec, podziemia oraz budowle fortyfikacyjne. Dreszczyk emocji wywołały legendy związane ze schronami, tunelami i innymi budowlami wojskowymi o Czarnej Damie i Tunelu Śmierci.

Warownia na początku XX wieku zaliczana była do najnowocześniejszych twierdz świata.

W I wojnie światowej garnizon twierdzy prowadził walki obronne od 20 września 1914 roku, odpierając szturm jednej niemieckiej dywizji piechoty wspartej 8 bateriami oblężniczymi. W późniejszym okresie (30 stycznia – 8 sierpnia 1915) twierdzę bezskutecznie oblegał niemiecki korpus w składzie 40 batalionów piechoty, wsparty ogniem 17 baterii oblężniczych. Jednak przez kilka miesięcy wojska niemieckie nie uzyskały powodzenia ostrzałem artyleryjskim i szturmami piechoty. Ostatecznie do zdobycia twierdzy Niemcy zdecydowali się na użycie gazów bojowych (30 baterii miotaczy gazu). Rankiem 6 sierpnia 1915 roku pod Osowcem armia pruska użyła gazów bojowych – gazowych związków chloru i bromu. Chmura gazu po pokonaniu 10 km osiągnęła szerokość 8 km i wysokość 10-15 m. Wojska rosyjskie w tym czasie nie miały na wyposażeniu masek przeciwgazowych, w wyniku użycia gazów Rosjanie ponieśli olbrzymie straty, sięgające ok. 2000 żołnierzy. W oparach chloru zginęło również ok. 1000 żołnierzy niemieckich.

Twierdza została ewakuowana dopiero na rozkaz dowództwa rosyjskiego 23 sierpnia 1915 roku w związku z ogólną sytuacją na froncie. Przed ewakuacją wojska rosyjskie zdołały zniszczyć część budowli (prawie w całości fort II Zarzeczny).

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i opuszczeniu ziem polskich przez Niemców 23 lutego 1919 roku twierdzę przejęła armia polska.

Fundacja Aktywizacja